Nederland

Nederland maakte in de groepsfase van het WK indruk op de gehele wereld met knappe zeges op Spanje (5-1), Australië (3-2) en Chili (2-0), maar in de achtste finale wacht een uitdaging van een andere orde. Oranje is tegen Mexico opeens de uitgesproken favoriet en het valt nog af te wachten of het reactievoetbal vanuit die uitgangspositie ook succesvol kan zijn.   

Bij Oranje zullen tegen Mexico opnieuw alle ogen gericht zijn op Arjen Robben. Met drie doelpunten en een assist is de vleugelspits van Bayern München dit WK de meest waardevolle speler van het Nederlands elftal. Voor Robben is het een groot voordeel dat aanvalspartner Robin van Persie tegen de Mexicanen terugkeert van een schorsing. De aanvoerder van Oranje moet in staat worden geacht als bliksemafleider de druk enigszins van de schouders van Robben te halen.

Het lijkt erop dat bondscoach Louis van Gaal talisman Daryl Janmaat gaat passeren. In de negentien interlands waarin Janmaat speelde, verloor Oranje nog nooit (W15, G4). Paul Verhaegh, die vooralsnog niet verder kwam dan 91 minuten in het Nederlands elftal, is als rechtsback zijn beoogde vervanger. Hij moet zorgen voor meer defensieve stabiliteit. Het is echter goed mogelijk dat Van Gaal, net als voor de wedstrijd tegen Australië, de media probeert te foppen met een rookgordijn.

Trukendoos
Van Gaal ziet dit eindtoernooi een lang gewenste wens in vervulling gaan: een elftal coachen op een WK. De bondscoach geniet ervan met volle teugen. Hij doet nadrukkelijk een beroep op de ruime trukendoos die hij in zijn rijke carrière als topcoach heeft opgebouwd. Het begon met de succesvolle aanpassing van het systeem, wat resulteerde in een geweldige 5-1 overwinning op Spanje.

Toen het tegen Australië voor rust wat minder liep, haalde Van Gaal net zo makkelijk weer het vertrouwde 4-3-3 van stal. Joker Memphis Depay kwam erin en maakte het verschil met een doelpunt en een assist. Tegen Chili had Van Gaal een nieuwe verrassing in petto: Dirk Kuijt als linksback. Het pakte opnieuw goed uit, net als zijn keuze om Leroy Fer en Depay in te zetten als invaller. Beide spelers scoorden.

Het deed Robben de uitspraak ontlokken dat Van Gaal 'een gouden pik' had. Met de waarschijnlijke entree van Verhaegh tovert de Amsterdammer opnieuw een list uit zijn trukendoos. Als hij inderdaad speelt, dan zijn er met Jordy Clasie en Klaas-Jan Huntelaar nog maar twee veldspelers uit de selectie over die nog geen minuten gemaakt hebben. Het tekent de manier waarop Van Gaal dit WK benadert: hij bekijkt per wedstrijd wat het beste is voor het elftal. Zijn relationele manier van coachen heeft hij in de ijskast gezet totdat hij aan de slag gaat als manager bij Manchester United.

Mexico

Mexico kwam op dit WK terecht via een orkaan van onrust. In de kwalificatiereeks sneuvelden maar liefst drie bondscoaches en slechts via een Houdini-act werd een ontsnapping via de play-offs tegen Nieuw-Zeeland mogelijk. Panama incasseerde diep in de extra tijd twee doelpunten tegen de Verenigde Staten, waardoor Mexico de plaats in de intercontinentale play-offs overnam van het arme Panama.

Vervolgens werd onder de nieuwe keuzeheer Miguel Herrera het herstel ingezet. Hij plaatste zich voor het WK door Nieuw-Zeeland te verslaan met zeven basisspelers van Club América, waar hij werkte voordat hij werd aangesteld als bondscoach. In aanloop naar het eindtoernooi in Brazilië versterkte Herrera langzaam zijn kern met krachten uit Europa, zoals Héctor Moreno (Espanyol), Héctor Herrera (FC Porto) en Giovani dos Santos (Villarreal).

Defensie
Op het WK plukte Herrera, die opvalt door zijn fanatisme langs de lijn, de vruchten van zijn werk. In een poule met Kameroen, gastland Brazilië en Kroatië pakte het stugge Mexico zeven punten, waarmee het tweede werd in de groep. Het succes was met name gestoeld op de verdediging. El Tri incasseerde dit toernooi was één treffer, waarmee het samen met België en Costa Rica de minst  gepasseerde defensie van het toernooi heeft.

Dat is niet in de minste plaats te danken aan doelman Guillermo Ochoa. Hij degradeerde dit seizoen met AC Ajaccio uit de Ligue 1, maar met name tegen Brazilië (0-0) toonde hij aan over geweldige reflexen te beschikken. Bij balverlies zakken de opkomende backs van Mexico terug naar achteren, waardoor een verdediging van vijf man ontstaat en met doelman Ochoa als extra slot op de deur wordt het voor Oranje nog een harde kluif om te scoren.

Verder is het voor het Nederlands elftal alle hens aan dek bij standaardsituaties. Mexico maakte dit WK namelijk twee van zijn vier doelpunten uit corners. Bovendien werd een treffer van Dos Santos uit een hoekschop tegen Kameroen onterecht afgekeurd.

Onderlinge historie

Nederland en Mexico speelden zes keer eerder tegen elkaar. In de helft van deze ontmoetingen kwam Oranje als winnaar uit de strijd, terwijl de enige wedstrijd op een eindtoernooi tussen beide elftallen op het WK 1998 eindigde in een 2-2 gelijkspel. El Tri stapte alleen in de eerste twee duels met het Nederlands elftal als winnaar van het veld: in 1960 en 1961. (Pieter Zwart)

• Meer over

• A. Robben
• Mexico
• Nederland
• Wereldkampioenschap Brazilië 2014
• Nederland - Mexico (2-1)