Van Marwijk: 'Frank de Boer heeft zeker nog toekomst als trainer'

De Boer zette tussen 2008 en 2010 zijn eerste stappen als trainer onder de hoede van Van Marwijk, op weg naar de finaleplaats op het WK in Zuid-Afrika. Het was vooral tijdens de mondiale eindronde een intensieve samenwerking, waardoor Van Marwijk de trainer Frank de Boer goed leerde kennen. 'Je trekt toch lang met elkaar op, met name tijdens zo'n WK', blikt de nu 68-jarige oud-bondscoach terug. 'Toen zaten we bijna negen weken elke dag boven op elkaars lip. Je kijkt samen de wedstrijden, je zit samen met elkaar op de bank, je analyseert het samen, je pleegt samen overleg en bereidt wedstrijden voor. De trainingen leidde ik meestal zelf, maar daar kreeg hij af en toe ook ruimte. Ik heb hem op het WK samen met Phillip (Cocu, red.) zelfs nog de midweekse persconferentie laten doen.'

Voor Van Marwijk was duidelijk dat hij met De Boer een toekomstig hoofdtrainer aan zijn zijde had. 'Voor mij is het belangrijk dat een trainer het spel heel erg goed ziet, het ook goed kan analyseren en het op het veld goed duidelijk kan maken. Dat zijn heel belangrijke dingen. Want er zijn heel veel coaches die het allemaal heel goed kunnen vertellen en uitleggen, maar op het moment dat ze op het veld staan blijft daar niet heel veel meer van over. Die eigenschappen heeft hij allemaal', somt Van Marwijk op. Hij gaf dat zijn toenmalige assistent in hun tijd bij Oranje ook mee. 'Ik heb hem altijd gezegd dat ik vind dat hij het zeker kan, dat heeft hij in Nederland ook bewezen.'

Vier landstitels op rij bij Ajax zijn daarvan het tastbare bewijs. Maar daarna ging het bergafwaarts met de trainersloopbaan van De Boer. Zowel bij Internazionale als bij Crystal Palace werd hij na enkele maanden ontslagen en anderhalve week geleden viel het doek na anderhalf jaar ook bij Atlanta United, na een roemloze uitschakeling in de groepsfase van het MLS is Back-tournament. Het plaatst Van Marwijk voor vraagtekens. 'Wat duidelijk is, is dat het in Nederland heel goed gegaan is en in het buitenland is het gewoon misgegaan. Hij kan zelf het beste aangeven waar dat aan ligt, want hij heeft het nu in drie verschillende landen geprobeerd. Ik kom niet veel verder dan dat er toch ergens een gebrek aan communicatie geweest moet zijn. Want hij is in mijn ogen écht een goede trainer.'

Liefhebber & realist
Na het ontslag van De Boer bij Atlanta uitte president Darren Eales onder meer kritiek op het voetbal dat de Amerikaanse club onder leiding van de vijftigjarige Noord-Hollander speelde. 'We willen prijzen winnen, maar we willen ook op een bepaalde manier spelen en dat is aanvallend. Dat is lastig. We willen wedstrijden en prijzen winnen in een stijl die past bij Atlanta United. Dat als je naar ons kijkt, dat je zeker weet dat je vermaakt wordt. Een team dat domineert.' Dergelijke geluiden waren er ook na zijn periodes in Italië en Engeland en ook bij Ajax werd er wel eens geklaagd over het voetbal onder De Boer. 'Frank is een pure voetballiefhebber', zegt Van Marwijk daarover. 'Hij wil altijd graag de bal hebben, houdt ook van de wedstrijd controleren en zo aanvallend mogelijk. Maar Frank is ook een realist, dat siert ook een goede trainer.'

Het werken in het buitenland brengt extra uitdagingen zich mee voor een trainer, schetst ervaringsdeskundige Van Marwijk. 'Dat is natuurlijk wel een wezenlijk verschil en is ook best wel lastig voor een coach. Ik had altijd het motto: je moet je echt verdiepen in de cultuur en aanpassen, maar toch je eigen gang gaan. Dus dat betekent in de praktijk dat je meegaat met hun manier van denken en hoe ze denken over voetbal, maar dat je ook je eigen ding blijft doen. Dat heb ik tenminste altijd gedaan.' Vooral belangrijk is dat de boodschap blijft aankomen. 'Een trainer moet op het trainingsveld duidelijk kunnen maken wat hij wil, hij moet een boodschap kunnen overbrengen en dat spelers dat begrijpen. Dat is heel erg belangrijk. En het zien van het spel. Dat heb ik ook wel eens over mijn schoonzoon (Mark van Bommel. red.) gezegd, die ontgaat ook bijna niets. En Frank zag ook heel erg veel.'

Wel kent het trainersvak voor oud-topspelers als De Boer, Van Bommel en Cocu volgens Van Marwijk bepaalde valkuilen. 'Deze jongens waren al gepokt en gemazeld als voetballer, hebben daar het hoogste bereikt en weten wat er zoal speelt in die wereld. Alleen er is één groot verschil tussen een trainer en een voetballer. Bij een trainer ben jij alleen verantwoordelijk en zijn alle ogen op jou gericht, dat is compleet nieuw. Dat heb ik hem toen ook verteld. En dat is ook iets wat je op een cursus niet kunt leren. Dat moet je in de praktijk ervaren. Al die andere dingen beheerst hij allemaal en ik denk alles daarbuiten ook. Als ik zie hoe hij zich gepresenteerd heeft bij Ajax, heeft hij dat prima gedaan. Dat beheerst hij dus ook, maar op de een of andere manier is dat in het buitenland toch misgegaan.' En dat had Van Marwijk niet verwacht. 'Over het algemeen zijn dat soort types als Cocu, Van Bommel en De Boer heel snelle leerlingen. Daarom verbaast het mij ook dat het nu voor de derde keer mis is gegaan.'

Afbreukrisico
Toch heeft De Boer als trainer zeker nog toekomst, zo stelt Van Marwijk. 'Ja, zeker. Alleen het moeilijke voor deze jongens om als oud-topspeler in te stromen in het trainersvak: op welk niveau? Als ze op een lager niveau instromen, is het afbreukrisico heel erg groot. Daarom zie je ook dat Frank, Mark en Phillip gelijk op het hoogste niveau in Nederland ingestroomd zijn. En daarna heeft Frank in verschillende landen op een behoorlijk niveau gewerkt. Ik heb ook gelezen dat mensen vinden dat hij op een veel lager niveau misschien nu trainer moet gaan worden. Ik vind dat hij een hoger niveau zeker nog aan moet kunnen. En ik denk ook dat hij daar wel op wacht en die kans gaat ook zeker komen. Maar dat blijft natuurlijk niet, hè.'

Van Marwijk, in het buitenland zelf trainer van Borussia Dortmund en Hamburger SV en later nog bondscoach van Saoedi-Arabië, Australië en de Verenigde Arabische Emiraten, ziet nog genoeg mogelijkheden voor De Boer in een van de grote Europese voetballanden. 'Internationale top zal heel moeilijk worden, maar er zijn nog zo veel mooie en interessante clubs. In de Bundesliga bijvoorbeeld zijn de nummer één tot en met vijftien allemaal interessant. Dat geldt ook voor bijna de hele Premier League en de top van het Championship. En ook in Spanje. Hij kent de Spaanse taal en de Spaanse voetbalcultuur (uit zijn tijd als speler van Barcelona, red.) beter dan de Italiaanse, dat zou goed bij hem passen. En buiten Barcelona en Real Madrid zijn daar ook nog een aantal zeer aantrekkelijke clubs. Er moet zeker nog ruimte voor hem zijn.'

• Meer over

• Atlanta United
• MLS 2020