De zomer van de grote schoonmaak veranderde voor Ajax in de zomer van de nieuwe realiteit. Met een opvallend hectisch slot. Over de nieuwe status van de Amsterdammers, leermomenten voor de technisch directeur, positief sentiment op de tribune, een warm ontvangst van een nieuwe karakterspeler en opgebloeide eigen talenten.
Climax
Een maandagochtend op trainingscomplex De Toekomst. Deadline Day is in volle gang, maar bij Ajax verwachten ze weinig vuurwerk. De club heeft de cameraploegen van de NOS en ESPN uitgenodigd om met technisch directeur Alex Kroes van gedachten te wisselen en alvast de balans op te maken van de teleurstellende transferperiode. Kroes deelt die opvatting. ‘Ik heb niet aan mijn financiële en sportieve doelstellingen voldaan’, klinkt het uit de mond van de Amsterdammer. ‘Op dit moment speelt er bar weinig. Ik heb lang volgehouden om spelers niet te verhuren, omdat ik ze wilde verkopen, maar dat is niet gelukt. Ik heb bakzeil gehaald.’
Wat Kroes op dat moment niet aan ziet komen, is dat Ajax alsnog het middelpunt wordt van een hectische laatste dag van de transferperiode. Het Saoedi-Arabische Al-Ittihad heeft zijn zinnen gezet op Steven Bergwijn. De 26-jarige vleugelaanvaller, die twee jaar geleden de recordtransfer van Ajax werd met een transfersom van 31,25 miljoen euro, stond deze zomer open voor een vertrek. De gewenste clubs kwamen echter niet voorbij, waardoor de 35-voudig international zich al neerlegde bij nog een seizoen Ajax. Tot op maandag vanaf de middag alles alsnog in een stroomversnelling kwam en Kroes plotseling op meerdere borden aan het schaken was.
De lijntjes met Southampton werden gelegd om Kamaldeen Sulemana over te nemen op huurbasis. In de laatste uren van de transferperiode zaten beide transfers plotseling aan elkaar vast. Als de transfer van Bergwijn niet rond zou komen, zou Sulemana, voor wie Ajax drie jaar geleden al concreet in de markt was, ook niet naar Amsterdam komen. Maar om 22.50 is er groen licht voor de transfer Bergwijn, ontvangt Ajax een transfersom van 21 miljoen euro, en kan de deal met Sulemana in alle haast worden afgerond.
‘Voor mijn gevoel ben ik een aantal kleer gestruikeld. Bijvoorbeeld op het gebied van verkoop of verhuur. Hoe lang hou je vast aan verkopen en wanneer ga je over tot verhuren’
Het vertrouwen is dat het lukt, maar als alle papieren op de valreep worden doorgestuurd, komt er maar geen bevestiging van de FIFA. Ook op de dinsdagochtend blijft het stil en neemt de vrees en twijfel toe in de Johan Cruijff Arena. 'We hebben de transfer geüpload in het systeem, vlak voor het sluiten van de transferlimiet', legt Kroes op de dinsdagmiddag uit op het eigen clubkanaal. 'Maar daar is nu een discussie over ontstaan, of het net voor of net na de window was. Het is frustrerend als je niet in control bent, dus we moeten afwachten.'
Ajax en afwachten. Een onlosmakelijke combinatie in de afgelopen transferperiode. De club, met Kroes voorop, zette op voorhand in op een flinke uittocht van overbodige spelers, gepaard gaande met mooie transferinkomsten, waardoor de selectie met nieuwe spelers weer een fris nieuw gezicht kon krijgen, en vooral ook weer in balans kon komen. Het geduld van het wachten werd flink op de proef gesteld, maar de gewenste dynamiek kwam niet op gang.
Gevolg is dat de huidige conclusie allerminst positief uitvalt. Ajax heeft bijvoorbeeld vier centrumspitsen, maar als de FIFA geen groen licht geeft, heeft het met Mika Godts nog maar één linksbuiten, bij wie het nog maar de vraag is of hij al klaar is voor een reeks duels als basisspeler. ‘We wisten, als we Steven Bergwijn zouden verkopen, dat we een vervanger in huis wilden halen’, legt Kroes verder uit. ‘Daar was een shortlist voor. Maar als dit de selectie blijft? Dan is dat zo. Er zit nog heel veel rek in.'
De slotdag was met de verkoop van Bergwijn op financieel vlak een succes, maar toch overheerst in Amsterdam overall een gevoel vol twijfel en scepsis. Kroes kan dat begrijpen en is zelf ook zeker niet tevreden. ‘Het was een ontzettend drukke zomer. Je bent niet volledig in control. Niet als je TD bent van Ajax, maar van geen enkele club. Je moet proberen het zo goed mogelijk te doen. Ik heb meer dan mijn best gedaan, maar als je me vraagt: ben je honderd procent tevreden? Nee, dat ben ik niet. Niet alles wat ik zou willen is gebeurd. We hebben echt wel stappen gezet. Iedere speler die nu in de kleedkamer van Ajax zit, heeft perspectief, draagt bij aan winnen of verliezen, krijgt speeltijd en draagt daardoor bij aan de positieve sfeer die er hangt. Dus dat is gelukt.’
Maar Kroes, die zeker niet uitsluit dat Ajax zich nog gaat versterken met een clubloze speler, geeft ook toe dat er een aantal zaken minder liepen dan hij vooraf had gehoopt. ‘Voor mijn gevoel ben ik een aantal keer gestruikeld. Bijvoorbeeld op het gebied van verkoop of verhuur. Hoe lang hou je vast aan verkopen en wanneer ga je over tot verhuren? Dat momentum zoeken. De huidige transferzomer is de rustigste in jaren. Qua aantallen en qua geld dat stroomt. Helaas droegen de sportieve prestaties van Ajax van vorig seizoen niet positief bij aan de huidige waarde van en vraag naar spelers. Maar ik denk wel dat er in heel veel spelers nog rek zit. Ik zie ook dat spelers beter presteren dan een paar maanden terug. Dat is het positieve ervan. Ik leer elke dag. Dat hoort bij het mens zijn. Fouten maken, weer doorgaan en ervan geleerd hebben.’
Status
Terug naar afgelopen donderdagavond, om twaalf minuten voor tien. Vijftigduizend supporters in het rood en wit springen en zingen. De blessuretijd van de return tussen Ajax en Jagiellonia Bialystok is aangebroken. Na de 1-4 zege in het oosten van Polen is de tweede confrontatie met 3-0 eveneens een eenvoudige prooi voor de Amsterdammers. De euforie op de tribune is puur en herbergt ingrediënten van opluchting, hoop en verlangen. De drie hordes in de voorronde van de Europa League zijn met Vojvodina, Panathinaikos en Jagiellonia met succes genomen. Terwijl op deze avond voor PSV en Feyenoord allebei acht aansprekende tegenstanders uit de kokers rollen bij de loting van de nieuwe Champions League, verheugt Ajax zich met de supporters op een seizoen in de Europa League.