In de Eredivisie staan de doelspelers nergens zo ver van de lijn als bij Feyenoord. Waarom Arne Slot van Justin Bijlow en Timon Wellenreuther vraagt om te fungeren als vliegende keeper.
De reddingen van Walter Benítez verklaren voor een deel het verschil tussen Feyenoord en PSV op de ranglijst. De Argentijnse goalie heeft bijna zeven doelpunten voorkomen met zijn reflexen, afgaande op de kwaliteit van de schoten op doel. Timon Wellenreuther laat volgens diezelfde statistiek precies zoveel door als verwacht mag worden, terwijl de cijfers van Justin Bijlow zelfs rood kleuren.
Toch hebben Bijlow en Wellenreuther waarde gehad voor Feyenoord. Alleen is hun stijl anders dan die van Benítez. Zij zijn de beste in het voorkomen van doelgevaar, in plaats van het reddend optreden op de lijn.
Omgerekend naar speeltijd zijn Bijlow en Wellenreuther de koplopers in een statistiek van Opta die luistert naar de naam keeper sweeper-acties. Anders gezegd: uitkomende acties.
Onder deze keeper sweeper-acties vallen de momenten waarin een doelspeler gevaar ruikt en van de lijn komt om een pass te onderscheppen of een tegenstander onder druk te zetten. Deze acties moeten aan de volgende voorwaarden voldoen:
- De keeper moet minstens tot de rand van het strafschopgebied uitkomen
- Minimaal één tegenstander moet in de buurt van de bal zijn
- De keeper reageert snel en leest het spel
Wellenreuther en Bijlow zijn daar erg goed in. De Oranje-international is dit Eredivisie-seizoen al elf keer uit zijn doel gestormd (tien succesvol), zijn Duitse back-up zelfs zeventien keer (zeventien succesvol).
Omgerekend naar speeltijd springt Wellenreuther eruit als vliegende keeper, op de voet gevolgd door Bijlow. De opvallende nummer 3 op deze lijst: Etienne Vaessen, de goalie van RKC Waalwijk die in de belangstelling van Feyenoord staat.
Ook uit andere statistieken blijkt hoe proactief Wellenreuther en Bijlow hun rol invullen. Ze voeren van alle doelmannen hun acties gemiddeld het verst van de doellijn uit (circa twintig meter daarvoor), noteren de meeste acties buiten het strafschopgebied en stoppen procentueel de meeste voorzetten. De goalies van Feyenoord beschikken over een werkterrein dat duidelijk groter is dan hun vijfmetergebied.
Deze agressieve stijl van de doelspelers draagt bij aan het lage aantal doelpogingen dat Feyenoord te verwerken krijgt. De Rotterdammers hebben in de Eredivisie tegenstanders pas 222 keer laten schieten. PSV is het enige team (247 doelpogingen tegen) dat enigszins bij die aantallen in de buurt komt.
Dat valt niet geheel los te zien van de stijl van de keepers, die liever voorkomen dan genezen.
Zo valt op dat Feyenoord met afstand de minste succesvolle voorzetten uit open spel heeft toegestaan in de Eredivisie. Over het gehele seizoen is dat aantal beperkt gebleven tot 39, ruim minder dan elke andere club. Minstens zo opvallend: ook relatief behoort Feyenoord tot de kopgroep. Van de 236 voorzetten uit open spel die gegeven zijn tegen de ploeg van Slot, heeft slechts 16,5 procent de bestemming bereikt. Alleen bij Fortuna Sittard ligt dat percentage nóg lager.
Afgaande op de data is Wellenreuther de beste keeper van de Eredivisie als het gaat om het stoppen van voorzetten. De Duitser komt vaak bijzonder agressief van zijn lijn.
Neem bovenstaande situatie tegen Fortuna Sittard, waarin hij bij een voorzet vanaf rechts, die lang onderweg is, bijna tot de rand van de zestien komt om weg te stompen. Met dat soort preventieve acties is Wellenreuther vaak van waarde.
Minstens zo opvallend is dat de voormalige goalie van onder meer Willem II en Anderlecht bij passes achter de defensie van Feyenoord ver buiten zijn strafschopgebied durft te komen.
Onderscheppingen zoals bovenstaande tellen niet mee bij reddingspercentages, maar kunnen minstens zo effectief zijn in het voorkomen van doelpunten. Hier heeft Lutsharel Geertruida de toesnellende aanvaller van Fortuna nog onder controle, maar dat is lang niet altijd het geval bij intercepties van Wellenreuther.
In bovenstaand moment voorkomt Wellenreuther bijvoorbeeld een vrije doortocht, door zijn spelinzicht en lef te benutten. Voor tegenstanders is het om deze reden lastig om de grote ruimtes achter de laatste lijn van Feyenoord te vinden.
Elke wedstrijd zijn voorbeelden te vinden waarin Wellenreuther zijn verdedigers helpt door actief te participeren in de pressie.
Moet Wellenreuther helemaal tot de middenlijn uitstormen om te onderscheppen? Zelfs daar deinst hij niet voor terug.
Vooral bij offensieve spelhervattingen van Feyenoord neemt hij deze rol op zich. Door zijn proactieve stijl wint Wellenreuther per wedstrijd gemiddeld bijna elf keer (10,7) het balbezit terug voor zijn elftal, ook Bijlow komt boven de tien veroveringen (10,1) per duel uit. Dat is meer dan de andere keepers uit de topvijf. Walter Benítez (6,3), Mathew Ryan (9,1), Lars Unnerstall (9,1) en Diant Ramaj (9,5) heroveren allemaal minder vaak de bal dan Bijlow en Wellenreuther.
Daarnaast zijn Bijlow en Wellenreuther belangrijk met hun passes. Zoals Frans Hoek recent aan VI uitgelegd heeft: 'Johan Cruijff was zijn tijd vooruit met Stanley Menzo als de eerste man in de opbouw, wat nu Ederson is bij City. Ik pleit er niet voor niets voor om keepers goal players te noemen, want ze moeten zo veel meer dan ballen tegenhouden.'
Bijlow en Wellenreuther participeren moeiteloos in het meevoetballen. Samen met Benítez behoren ze tot de doelmannen die in de Eredivisie procentueel de minste lange ballen versturen. Ze spelen kort wanneer het kan. Vaak gebeurt dat met een duidelijk idee.
Dat is in bovenstaande situatie goed te zien. Wellenreuther doorbreekt niet alleen de eerste linie van Fortuna Sittard met een pass. Hij geeft met een armbeweging ook direct aan waar de vrije man te vinden is: aan de zijkant. Dat toont aan hoe comfortabel de 28-jarige sluitpost is in dit soort situaties. Wellenreuther begrijpt de bedoeling van positiespel: richting het doel van de tegenstander komen, door linies te doorbreken en vrije spelers te bereiken.
Met die eigenschappen is Wellenreuther zeer geschikt voor het voetbal dat Slot bij Feyenoord speelt. Hij draagt als sweeper keeper veel meer bij dan een simpele blik op zijn data als schotenstopper doet vermoeden.
