Wat leert een blik op de West-Europese trainersmarkt? Is er een verjonging aan de gang, zoals je zou kunnen afleiden uit de Duitse statistieken, of blijft die beperkt? Een analyse.
TEKST: PETER T’KINT
Duitsland
Met een gemiddelde leeftijd die maar net boven de 44 jaar uitkomt, is de Bundesliga koploper wat betreft het vertrouwen in jonge trainers. Opvallende nuance daarbij: het is wél de nestor in het gezelschap, de 58-jarige Carlo Ancelotti, die kampioen werd. Een traditie bij Bayern München, want een van de recente voorgangers van de Italiaan, Jupp Heynckes, was vier jaar geleden al 68 toen hij de triple won. Tweede vaststelling: het zijn juist de buitenlanders die de gemiddelde leeftijd nog wat opkrikken. De drie oudste trainers in Duitsland komen alle drie van over de grens.
Toch zet de verjonging zich stevig door. Met Julian Nagelsmann (29), Domenico Tedesco (31), Hannes Wolf (36), Alexander Nouri (37), Manuel Baum (37) en Sandro Schwarz (38) zijn er bij onze oosterburen zes trainers actief die jonger zijn dan veertig.
Echt nieuw is dat fenomeen van jonge trainers in Duitsland niet. Nagelsmann is geen recordhouder in de Bundesliga. Dat is Bernd Stöber, die amper 24 was toen hij FC Saarbrücken begon te coachen in oktober 1976. Dat was overigens maar tijdelijk, toen de echte hoofdcoach ontslagen werd en hij het als assistent overnam. De eerste echte jonge coach was Klaus-Dieter Ochs, die in 1970 als dertigjarige aan de slag ging bij HSV en daar drie jaar bleef. Na Ochs kwamen er meer, onder anderen Erich Ribbeck, die in 1967 pas dertig was toen hij hoofdcoach werd van Rot-Weiss Essen.
Duitsland heeft dus enige traditie, maar wat nu gebeurt, valt wel op. Wat de zes jonge trainers gemeen hebben, is dat het geen voetballers op topniveau waren. Het is de inhoud van hun boodschap die hen aan een baan heeft geholpen. En ook opvallend: Nagelsmann, Nouri, Baum én Schwarz zijn trainers die eerst binnen hun club een andere functie hadden, in de opleiding, en later intern promotie maakten. Met andere woorden: hun bazen kenden hun manier van werken en gaven hen op basis daarvan vertrouwen.
Trainers zijn orkestmeesters geworden die op een empathische manier een team dirigeren
Een uitzondering daarop is nieuwkomer Domenico Tedesco. Italiaan van geboorte, maar als tweejarige met zijn ouders naar Duitsland gekomen. Een bijzondere man. Ingenieur van opleiding, met een master in innovatiemanagement. Met dat diploma ging hij bij Mercedes werken. Omdat voetbal ook een passie van hem was, ging hij tijdens zijn studies aan de slag bij de jeugd van VfB Stuttgart. Later trainde hij de Onder-19 van Hoffenheim en in maart 2017 werd hij voor de eerste keer hoofdcoach, bij FC Erzgebirge Aue. Bij zijn eerste kennismaking met de club nodigde hij iedereen in het hotel uit voor een etentje, van de wasvrouw tot de materiaalman. Dat duurde exact dertig minuten. Vervolgens trok hij zich met zijn technische staf terug op zijn kamer, om er tot drie uur ’s ochtends beelden van zijn ploeg te analyseren en oplossingen te bedenken. Aue redde zich en elf weken later mocht Tedesco zich hoofdcoach van Schalke 04 noemen.