Column Engels voetbal: emoties in de Manchester Derby
Tom van Hulsen, operationeel hoofdredacteur van Voetbal International, schrijft voor VI.nl iedere zaterdag een column over het Engels voetbal.
Manchester City is tegenwoordig een club die door zijn Arabische suikeroom meer weerstand dan sympathie oproept. Veel fans die nu de tribunes van het Etihad Stadium bevolken hebben echter ook de tijd van de club op Maine Road meegemaakt, toen er nog geen goud uit de kranen kwam.
City is van oudsher de club voor de inwoners van de stad Manchester, terwijl United veel meer supporters elders uit het land trekt. Jarenlang voelde Manchester City zich ernstig achtergesteld bij de grote rivaal, zeker in de tijd dat die club onder leiding van Alex Ferguson de ene prijs na de andere won.
Het deed de City-fans enorm veel pijn dat de supporters van Man United tegen het einde van ieder seizoen op de tribune een bord omhooghielden met daarop het aantal jaren dat de concurrent al op een landstitel wachtte. Het laatste kampioenschap van City dateerde van 1968.
Vrijwel iedere Manchester Derby ging City in als underdog. Manchester United werd steeds vermogender, terwijl Manchester City zich enkele keren terugvond op het tweede niveau en in 2002 nog promotie naar de Premier League moest afdwingen. De trotse City-supporters bleven onder meer op de been door de herinneringen aan enkele bijzondere Manchester Derby's waarin de rijkere rivaal werd vernederd.
We schrijven bijvoorbeeld het jaar 1989. In alle opzichten een opzienbarend jaartal in de Engelse voetbalgeschiedenis. Het jaar van het Hillsborough-drama, waarbij (uiteindelijk) 96 mensen om het leven komen, maar ook het jaar waarin in Engeland voor het eerst live voetbalwedstrijden op tv worden uitgezonden.
In de hoogste klasse van het Engelse voetbal, dan nog de First Division geheten, spelen nog clubs als Luton Town, Millwall, Coventry City en Wimbledon. De titelstrijd kent de meest opzienbarende ontknoping ooit, als Arsenal in een rechtstreeks duel met concurrent Liverpool in de allerlaatste seconden via Michael Thomas de beslissende 0-2 maakt en het kampioenschap wegkaapt voor de neus van de Liverpudlians. Een apotheose als in een speelfilm, maar dan in het echt. Manchester United eindigt in 1989 onder manager Alex Ferguson slechts als elfde in de First Division. Manchester City promoveert samen met Chelsea en Crystal Palace vanuit de Second Division naar het hoogste niveau.
De derby van 23 september 1989 in de First Division wordt er vervolgens één die nooit meer wordt vergeten. In de annalen staat hij beschreven als The Maine Road Massacre. Manchester United is op voorhand opnieuw favoriet door de vele grote aankopen die Alex Ferguson heeft gedaan. Zo komen onder anderen Mike Phelan (Norwich City) en Paul Ince (West Ham United) en is op dat moment de van Middlesbrough overgenomen Gary Pallister de duurste Britse verdediger ooit: hij kost 2,3 miljoen pond. De Mancunians hebben eerder in het seizoen onder meer kampioen Arsenal al met 4-1 verslagen.
De derby eindigt voor 43.246 toeschouwers op Maine Road echter in een 5-1 zege voor de underdog. 'De meest beschamende nederlaag in mijn carrière als manager', noemt Alex Ferguson de verliespartij. Na de wedstrijd gaat hij zo snel mogelijk naar huis om in bed te liggen, zijn hoofd onder de kussens. 'Toen mijn vrouw binnenkwam en vroeg wat er gebeurd was, kon ik amper antwoord geven. Ik was totaal in shock en compleet van de wereld', aldus Ferguson.
De eclatante overwinning is voor veel City-fans de mooiste zege ooit op de eeuwige rivaal. In de rangschikking komt hij nog net vóór de 0-1 zege op 27 april 1974. Denis Law, oud-speler van Manchester United nota bene, maakt met een hakbal de enige goal voor City. Extra pijnlijk is het dat United na dat duel gedegradeerd blijkt te zijn.
Ook de 1-6 op Old Trafford, op 23 oktober 2011, is onvergetelijk voor de City-supporters, maar dat was er één met de nieuwe, bijeengekochte ploeg. The Maine Road Massacre werd aangericht door elf Britten, waaronder vijf zelfopgeleide.
Morgen, zondag, staat om 17.00 uur opnieuw de Manchester Derby op het programma. Alles is anders. Manchester United en Manchester City, die in het seizoen 1989/90 nog als respectievelijk dertiende en veertiende eindigden in de competitie, finishten afgelopen seizoen als de nummers één en twee in de titelstrijd. Manchester City heeft een inhaalslag gemaakt, pakte in 2012 na 44 jaar weer eens de titel en is net als Manchester United niet meer weg te denken als grootmacht in het mondiale voetbal.
Maine Road bestaat niet meer en is door Man City ingeruild voor het Etihad Stadium. De wedstrijd wordt niet meer alleen in Engeland live uitgezonden, maar ook in zo'n tweehonderd andere landen. En de scheidsrechter hoeft niet alleen meer af te gaan op het vlagsignaal van zijn grensrechters, maar staat via een microfoon met ze in contact en krijgt hulp van doellijntechnologie. In de basisteams zal geen enkele zelfopgeleide speler staan.
Alles is anders dan in 1989, behalve de emoties bij de supporters. Onder de fans van Manchester City zit nog veel oud zeer, terwijl die van Manchester United opnieuw wraak willen nemen voor de 1-6 van twee jaar geleden. Zolang die passie niet verloren gaat, overleeft het voetbal alles. Zelfs een Arabische suikeroom.