'Christian Gyan was een fan-tas-tisch mens in een te harde wereld'

Ineens was hij opgegeven. Natuurlijk was hij al langer ziek, maar opgegeven? Voormalig aanvoerder Paul Bosvelt las de sombere berichten ook en zocht zelf contact met zijn voormalige ploeggenoot. ‘Ja, je leest ineens al die akelige berichten, dan wil je ook weten wat er klopt. Dus heb ik contact gezocht. Ik heb hem ook gezegd dat als ik iets kon doen, dat hij dat dan moest laten weten.’

Maar een post op Instagram van zijn voormalige ploeggenoot Bonaventure Kalou leerde dat Gyan niet veel later zijn laatste adem had uitgeblazen. ‘Rust maar goed uit mijn broeder’, schreef de Ivoriaan, ‘mijn hart gaat uit naar Anita en de kinderen.’

Bosvelt was aangeslagen door het nieuws. ‘Ja natuurlijk. We hadden eerder ook al geld ingezameld met oud-spelers en staf, ik was ook bij de presentatie van zijn boek. Later zagen we hem nog in De Kuip. Waren we daar met wat spelers als verrassing. Ik heb mooie herinneringen aan hem. Hij was iemand die zich nooit meer voelde dan een ander, eerder minder, zou ik bijna zeggen. Dus dat hij zo heel snel geliefd werd bij de supporters is niet zo raar, hij was vooral heel dankbaar dat hij bij ons mocht spelen, dat hij voor dat Legioen mocht spelen. Wie hem ook aansprak, hij was altijd vriendelijk. Ik kan me niet voorstellen dat iemand slechte herinneringen aan hem heeft.’

Afrikaanse tackles op de training

Bosvelt moet zichzelf hier even corrigeren: ‘Nou Peter van Vossen misschien wel. Die stond altijd tegenover hem op de training en vergis je niet: Christian was een blok beton. Ik stond gelukkig meestal een eindje van hem af. Peter begreep er soms niets van als hij weer zo’n Afrikaanse tackle met twee benen vooruit op zich af zag komen. Christian was op de training net zo enthousiast en fel als in de wedstrijden. Ik denk dat Peter daar ’s nachts nog weleens gillend wakker van wordt.’

Uiteraard was ook het geloof iets waar je niet omheen kon bij Gyan. Als iemand zijn voornaam eer aan deed, was hij het. Alles was God, alles was de liefde van God.

Bosvelt: ‘Toen hij de eerste keer voor een wedstrijd hardop in de kleedkamer stond te bidden, keek je elkaar nog wel even aan. Maar op een gegeven moment is dat normaal, iedereen moet doen waar hij zich goed bij voelt. Hij deed dat voor de wedstrijd, op het veld, en na de wedstrijd onder de douche stond hij daar weer, met die armen uitgestrekt. Het was alles voor hem en misschien kun je je afvragen of het goed is alleen te willen geven. Maar dat is aan ieder voor zich. Ik herinner me vooral zijn eeuwige smile en positivisme. Hij heeft het na zijn loopbaan niet makkelijk gehad, maar als je nu ook weer ziet hoe mensen reageren, dan zegt dat veel. Hij was een nederig en positief man.’

In niets de flashy voetballer

‘Altijd die lach. Soms wisten we niet eens waarom hij moest lachen, maar was het zo aanstekelijk dat je vanzelf mee ging lachen.’

Aan het woord is Pierre van Hooijdonk. Hij kan zich de tackles ook nog wel herinneren. ‘Echt, als er een kluts was, of een duel, dan raakte hij je altijd nog even ergens met een scheenbeen of een knie. Volgens mij niet eens bewust, maar je voelde het wel. Die tackles waren volgens mij ook zijn manier om het even duidelijk te maken als hem iets niet zinde. Wat dat dan was, moest je zelf dan maar bedenken, want Chris zei nooit een kwaad woord. Maar soms had hij het even in de kop.’

Van Hooijdonk was zelf al betrokken bij eerdere acties om zijn voormalig ploeggenoot te steunen. Dat de supporters nu zo massaal doneren, verbaast hem niet eens. ‘Dat is ook wel iets wat bij deze club hoort. Dat is geen nieuws. Dat mensen zo begaan zijn met hem, kan ik wel begrijpen. Hij was geen jongen die er even twee inschoot of een beslissende actie maakte. Ook niet iemand die met zijn armen de supporters even op ging jutten. Maar alles wat de mensen meekregen, was dankbaarheid, of hij nu op de bank zat of in het tweede elftal speelde. Hij was heel erg nederig en had in niets het beeld van de flashy voetballer om zich heen hangen.’

‘Kijk maar naar die andere held Kiprich’, zegt Van Hooijdonk, ‘dat is hetzelfde verhaal. Gewoon doen en dankbaar zijn. Dat spreekt aan bij supporters. Daarbij was hij iemand die echt altijd volle bak ging, het verhaal van mouwen opstropen en gaan. Dat hij wat kleiner was, maakt het dan ook vaak nog extra mooi om te zien. Hij vloog er altijd honderd procent in. Bal afpakken en inleveren.’

Bidden voor mister Mario

Toen Christian Gyan na een paar buitenlandse avonturen in 2010 terugkeerde in Rotterdam, ging het niet goed met Feyenoord met Mario Been als hoofdtrainer. Hij ging meteen bidden voor mister Mario. Het hielp weinig, maar was niet minder gemeend. ‘Lief’, is het eerste woord dat Been nu te binnen schiet. ‘Een lief persoon.’

Been won als assistent-trainer samen met Gyan de UEFA Cup in 2002. ‘Vergis je niet, hij was altijd behulpzaam, maar in het veld bleef hij gaan als de brandweer. En voor hem was het simpel, er is één baas en dat is de hoofdtrainer. Dat zijn spelers waar je op kan bouwen.’

‘Hij had een enorme dadendrang. Dan zag je hem in die finale er ook gewoon inkleunen tegen Jan Koller van dik twee meter. Het was een ventje dat altijd wilde werken en positief ingesteld was. Ik kreeg hem ook weleens bij het tweede elftal en dan weet je dat spelers dan vaak wat minder zin hebben, bij hem was dat niet zo. Dan ging hij ook weer als de brandweer. Dat hij zo vroeg is overleden, is natuurlijk verschrikkelijk en het klinkt raar, maar ik ben niet verbaasd over de reactie van de Feyenoord-fans. Het is een harde club, maar óók You’ll never walk alone. Het zegt veel als mensen zo reageren.’

Op het fietsje naar de haven

Het laatste woord is aan Jan Mastenbroek. Hij is de man bij Feyenoord die Gyan het best en in ieder geval het langst heeft gekend. Mastenbroek zorgt in Rotterdam al sinds jaar en dag voor spelers uit het buitenland. Als u weet dat hij nog steeds goed bevriend is met Ove Kindvall, weet u ongeveer hoeveel spelers hij kent. ‘Een fan-tas-tisch mens in een te harde wereld’, reageert Mastenbroek. ‘In deze tijd kan je bijna geen fantastisch mens meer zijn, het is een harde wereld geworden.’

Ook hij had de afgelopen dagen weer contact met Bonaventure Kalou en al die andere mensen die Christian Gyan goed gekend hebben. Mastenbroek was de eerste die Gyan zag in Nederland. ‘Ze kwamen met zijn drieën. De grootste talenten van de academie. Dan was het meteen door naar de GGD om te testen en daarna kwam hij op een schippersinternaat vlak bij ons trainingscomplex Varkenoord. Daar werd er voor ze gezorgd. Hij was gewoon te goed, als mens dan. Ik moest hem echt beschermen, want bij de poorten stonden na de trainingen allerlei mensen op hem te wachten. Toen Chris net als veel andere jongens in een appartement op het Zuidplein kwamen te wonen, zat het daar altijd vol met vrienden.’

‘Ik probeerde die jongens uit te leggen dat ze hier waren om te voetballen en geld te verdienen voor later. Chris gaf alles weg en bleef alles weggeven. Dat ging ook zo met het Kerkgenootschap.’

Gyan kwam uiteindelijk tot 93 wedstrijden in het Feyenoord-shirt en na zijn loopbaan waren ineens veel vrienden verdwenen. Niet Mastenbroek. Zoals voor wel meer spelers was er in de haven een plek voor Gyan, dankzij Feyenoord-supporters met bedrijven daar. Mastenbroek: ‘Vaak zag ik hem dan op zijn fietsje "Hi Jannie", riep hij dan met die mooie lach van hem.’

Die lach, die gaan we allemaal missen.