Diego Armando Maradona moest een jaar na zijn gouden WK in Mexico opnieuw aan de bak. Vooral vanwege fysieke en mentale vermoeidheid strandde hij met Argentinië al in de halve finale om de Copa América. Maar onderwijl de slijtageslag in eigen land maakte hij alle tijd vrij voor een warme ontmoeting met een delegatie van VI. Over passie, verdriet, geniale momenten en een gemeende handdruk van de meester.
ZATERDAG 27 JUNI
Het stadion van River Plate is nauwelijks voor de helft gevuld als wereldkampioen Argentinië en Peru dienen aan te treden voor de openingswedstrijd van de Copa América, aflevering 26. Enkele honderden jonge gymnasten doen hun best om de openingsceremonie nog een beetje kleur te geven, maar geen mens die er warm of koud van wordt.
Collega-journalisten leggen uit dat óndanks de wereldtitel het nationale elftal niet echt leeft. Ten tijde van het WK zelf, já, toen wel, maar voor het overige richt de belangstelling zich voornamelijk op het clubvoetbal. De rivaliteit tussen de grote clubs van Buenos Aires, Boca Júniors en River Plate, staat garantie voor de nodige voetbalpassie. Ter illustratie van de clubliefde: toen onlangs oud-international Norberto Alonso op 34-jarige leeftijd afscheid nam van River Plate, zat het stadion volgepakt met bijna zeventigduizend toeschouwers, een aantal dat het nationale elftal zelden of nooit opwekt.
Als El Diego er niet bij is tijdens een training van Argentinië, is het een stuk rustiger. Niemand lijkt geïnteresseerd in de rest van de groep
Gelukkig is Diego Armando Maradona wél aanwezig tijdens het openingsduel, nadat hij enkele dagen eerder verstek had laten gaan bij een oefenwedstrijd tegen Paraguay vanwege promotionele activiteiten voor een koffieconcern. Dat kleine mannetje is er maar druk mee. Vorig jaar een WK, vervolgens een zwaar seizoen met Napoli en nu weer de Copa América, en dat alles zónder onderbreking. Maar ondanks een belachelijke, niet bestrafte aanslag van de Peruviaan Luis Reyna in de eerste minuut van de wedstrijd schittert Maradona ook nu weer. Geniale momenten verwennen het netvlies, zoals die ene bal, vrijwel staand op de achterlijn gelanceerd, die zóveel effect meekrijgt dat hij vanaf de ene paal naar de andere ketst.
Vlak na rust zet de meester zijn ploeg hoogstpersoonlijk op voorsprong, maar die wordt enkele minuten later weer tenietgedaan als de Argentijnen een hoekschop tegen krijgen en de bal door Reyna tegen de touwen wordt gekopt. Opmerkelijk. Duitsland scoorde vorig jaar in de WK-finale twee keer uit een hoekschop, nu doet Peru hetzelfde. In de lucht blijkt alleen libero José Luis Brown enige klasse te bezitten, de resterende verdedigers kijken toe.
MAANDAG 29 JUNI
Het eerste bezoek aan het trainingskamp van de Argentijnen. Ze hebben overduidelijk gekozen voor de stilte. Een trainingskamp opgeslagen in een complex dat normaal gesproken dienst doet als vakantieoord voor scholieren, ongeveer drie kwartier rijden van Buenos Aires.
Het laatste deel van het traject is nauwelijks berijdbaar, wildernis rondom. Er wordt nadrukkelijk geadviseerd je daar ná het invallen van de duisternis niet te begeven, want er willen nog weleens mensen met minder goede bedoelingen uit de struiken tevoorschijn duiken.
'Hij kon het niet maken om hier de Argentijnse ploeg in de steek te laten, maar eerlijk gezegd verbaast het me dat hij nog niet in elkaar gestort is'
De spelers werken een lichte training af, uitgezonderd doelman Luis Islas (de vervanger van Nery Pumpido die wegens een gebroken hand niet bij de selectie zit) en verdediger Oscar Ruggeri én Diego Maradona die met griepverschijnselen onder de wol zijn gedoken. Als Maradona er niet bij is tijdens een training, is het een stuk rustiger. Niemand lijkt geïnteresseerd in de rest van de groep.
Langs de rand van het trainingsveld zit een iel mannetje geheel alleen de activiteiten gade te slaan. Ik herken hem uit Italië: Fernando Signorini, conditietrainer, vriend, steun en toeverlaat van Maradona. Argentijn, maar nu ook wonend in Napels. Hij bevestigt dat Maradona zich ziek voelt en daarom de training laat voor wat hij is. ‘Eigenlijk is hij nodig aan vakantie toe’, zegt Signorini, ‘maar hij kon het niet maken om hier de Argentijnse ploeg in de steek te laten. Wílde hij ook niet, maar eerlijk gezegd verbaast het me dat hij nog niet in elkaar gestort is.’
‘Oké, fysiek is hij in een goede conditie, afgezien van dat griepje’, legt Signorini uit, ‘maar wat Diego de laatste jaren allemaal heeft moeten doormaken is onvoorstelbaar. Hij heeft eigenlijk geen moment vakantie gehad. Vooral het laatste jaar is een vreselijke belasting geweest. Het WK in Mexico, een zwaar seizoen met Napoli waarin hij meer dan vijftig wedstrijden heeft gespeeld, en nu dit. Tussendoor is hij verschillende keren naar Argentinië gereisd om vrouw en kind te bezoeken. En nauwelijks een teken van verval, hè.’
‘We hebben nu afgesproken dat hij direct na de Copa América twee weken rust neemt. Absolute rust, helemaal niets doen, géén bal, géén loopwerk, niets. Anders vrees ik komend seizoen een grote terugslag en het wordt een veel te belangrijk jaar voor Napoli en Diego zelf. Er is een titel te verdedigen en de club moet zich in Europa presenteren. Het is niet de bedoeling dat dat in oktober alweer afgelopen is.’
Géén wedstrijddag vandaag, maar geheel naar Zuid-Amerikaanse gewoonte toch opwinding. Waarschijnlijk omdat Peru erin is geslaagd het thuisland Argentinië op 1-1 te houden, krijgen de Peruvianen te horen dat ze niet meer in het stadion mogen trainen. Sterker nog, er wordt in het geheel geen trainingsaccommodatie beschikbaar gesteld, zodat de Peruvianen hun toevlucht moeten zoeken in het openbare Palermopark, dat door de vele bezoekers en zwervers zo is vertrapt dat een bal er nauwelijks rolt, laat staan dat er getraind kan worden. Middenvelder Luis Reyna loopt prompt een enkelblessure op en is voor de rest van het toernooi uitgeschakeld.
DINSDAG 30 JUNI
Het journalistieke geluk lacht ons toe. Een nieuw bezoek aan het trainingskamp van de Argentijnen maakt duidelijk dat Maradona alweer een stuk beter is. Hij traint weliswaar nog niet mee, maar is in burger aanwezig bij de training. Hij weet zich de ook in Argentinië aanwezige Vl-verslaggever Leo Verheul nog goed te herinneren van een reportage in Napels en dat opent vele deuren.
Diego Maradona weet zich de Vl-verslaggever nog goed te herinneren van een reportage in Napels en dat opent vele deuren
Door toedoen van Maradona mogen we ons als enigen volledig vrij bewegen in het trainingskamp en kunnen we de zaal betreden waar de spelers na de training verblijven en waar tientallen andere journalisten letterlijk geweerd worden. Maradona laat zich ondertussen door fotograaf Focko van Dantzig voorlichten over diens 400 millimeterlens, laat zich even later door diezelfde fotograaf op zijn gemak vereeuwigen met vrouw en kind en zegt ook nog toe een interview voor ons te zullen regelen met zijn inmiddels ook aan Napoli verkochte broertje Hugo.
Terwijl Maradona zich vermaakt met vrouw en kind staat libero José Luis Brown VI te woord. Pas op het allerlaatste moment kwam hij vorig jaar bij de nationale selectie en vervolgens ín de ploeg, omdat Daniel Passarella wegens een blessure wegviel. Brown, toen nog onder contract bij Estudiantes de la Plata, speelde zich in de kijker, maakte de openingstreffer in de finale tegen Duitsland en werd later aangetrokken door het Franse Brest.
‘Een driejarig contract’, zegt Brown, maar voegt er meteen aan toe dat dat zojuist is afgekocht. Komend seizoen speelt de Argentijnse libero voor Murcia in Spanje. ‘Brest is veel te koud, er zijn taalproblemen. Op zich zijn we er prima ontvangen, maar voor mij en mijn gezin is het prettiger om nu naar Spanje te vertrekken. Bovendien, ik heb me zwaar verkeken op de Franse competitie. Een paar duizend toeschouwers bij de wedstrijden, de mensen zijn totaal niet enthousiast. Ja, moeilijk om in zo’n sfeer te voetballen. Eigenlijk komt er alleen in Marseille publiek.’
WOENSDAG 1 JULI
Vandaag heeft het toegezegde interview met Hugo Maradona plaats. De VI-equipe wordt vriendelijk ontvangen in het ruime ouderlijke huis. Aanvankelijk verloopt het gesprek wat moeizaam, omdat de jonge Hugo het ’s nachts nogal laat heeft gemaakt met vrienden, maar gaandeweg komt hij een beetje los en komt dan zelfs met een opmerkelijke uitspraak.
Omdat hij na broer Diego en de Braziliaanse spits Careca de derde buitenlander is van Napoli, wil Napoli Hugo uitlenen aan Pisa of Pescara, ‘máár’, zegt de jonge Maradona dan, ‘mij is niet gevraagd of ik daar ook wel naartoe wil. Zou ik niet bij Ajax kunnen spelen? Ik heb over Cruijff gehoord en ik heb Ajax op de televisie gezien in de Europa Cup-finales. En hier lees ik af en toe ook iets over Ajax. Een goede, jonge ploeg met Cruijff als coach. Het zou voor mij ook wel goed zijn om daar een jaar te spelen. Ajax lijkt me interessanter dan Pisa of Pescara, want Ajax speelt ook nog eens Europa Cup-voetbal.’
'Mij is niet gevraagd of ik ook wel naar Pisa of Pescara toe wil. Zou ik niet bij Ajax kunnen spelen? Ik heb over Cruijff gehoord'
Waarop Hugo Maradona de rollen omdraait en vraagt of VI niet eens voor hem kan informeren. Die belofte staat. ‘Geld kan geen probleem zijn’, voegt hij eraan toe. ‘Mijn eerste jaar in Europa is toch een leerjaar, het moet voor Napoli ook interessant zijn als ik bij een Europa Cup-winnaar gestald kan worden. Dat moet Napoli dan maar met Ajax regelen. Ik ben zelf niet zo veeleisend. Ik zal eerst iets moeten laten zien.’
DONDERDAG 2 JULI
Thuisland Argentinië komt voor de tweede keer in het veld en moet tegen Ecuador een ruime overwinning neerzetten, wil het niet door Peru uit de halve finale worden gehouden. Eindelijk een beetje sfeer. De spanning is voelbaar en iedereen praat alweer over een handjeklap-situatie. Peru komt immers pas over twee dagen in het veld tegen Ecuador en weet dus precies wat voor uitslag er neergezet moet worden om de halve finale te bereiken. Peru en Ecuador zijn bovendien buurlanden aan de westkant van het Zuid-Amerikaanse continent. Pacificos, zoals ze die landen hier noemen.
Argentinië heeft het moeilijk in de eerste helft tegen de om zich heen schoppende Ecuadorianen en halverwege is er dan ook nog niet gescoord. Pas na rust, als Bilardo een middenvelder (Roque Alfaro) opoffert voor een extra aanvaller (de jonge, speersnelle Claudio Caniggia), wordt de druk groter, zeker als Caniggia vijf minuten na zijn entree de openingstreffer laat aantekenen. De Argentijnen kunnen weer niet imponeren, met vaak doorzichtig aanvalsspel, te veel soli (José Alberto Percudani), maar gelukkig beseft Maradona dat hij — griep of geen griep — zich even met de zaak moet bemoeien, want anders kon Argentinië weleens vroegtijdig uit het toernooi verdwijnen.
Dus wordt het toch nog smullen op de tribune. Nu geen mislukte soli van Percudani of Carlos Tapia, maar gevaarlijke dribbels van de meester zelf. Schitterende technische hoogstandjes, tot en met een fantastische voorzet, achter het standbeen langs geschoten, die door José Luis Brown maar net naast wordt gekopt. Uit een strafschop maakt Maradona de 2-0 en als kort voor tijd de bal op ongeveer twintig meter van het doel wordt gelegd, stoten de mensen op de tribunes elkaar aan. Met een waanzinnige curve draait Maradona de bal in de bovenhoek: 3-0.
Of het genoeg is weten we pas zaterdag, ná Peru-Ecuador.
VRIJDAG 3 JULI
Schokkende gebeurtenissen in Argentinië. Een justitiële onderzoekscommissie bevestigt eerder circulerende geruchten dat grafschenners zich toegang hebben verschaft tot de laatste rustplaats van voormalig president Juan Perón. Daarbij zijn met een cirkelzaag de handen van het stoffelijk overschot verwijderd en de daders hebben inmiddels bij de autoriteiten een losgeld van acht miljoen dollar geëist.
Als kort voor tijd de bal op ongeveer twintig meter van het doel wordt gelegd, stoten de mensen op de tribunes elkaar aan
Men is ervan overtuigd dat het niet gaat om simpele vandalen, maar dat er overduidelijk sprake is van een doelbewuste actie met politieke achtergrond. Waarbij de daders een perverse ondermijning van de democratie wordt toegeschreven. Het is een publiek geheim dat er nog veel verborgen aanhangers zijn van het verdreven militaire regime, die op allerlei manieren proberen het naar sociale rust en stabiliteit hunkerende volk angst aan te jagen en zo de indruk te wekken dat het creëren van een samenleving gebaseerd op democratische beginselen in Argentinië tot mislukken is gedoemd.
ZATERDAG 4 JULI
Peru-Ecuador is een wedstrijd om heel gauw te vergeten. Gelukkig is er niets te merken van een tijdelijk gesloten pact om Argentinië buiten de halve finale tehouden. Ecuador doet zijn sportieve plicht en Peru kan niets. Het wordt 1-1.
DONDERDAG 9 juli
Het is misschien wat ver gezocht, maar stelt u het zich voor. Het is een nationale feestdag in Nederland en het Nederlands elftal speelt in Amsterdam de halve finale van het EK tegen buurland en aartsrivaal België. De Belgen hebben in geen vijftig jaar een wedstrijd in Amsterdam gewonnen en komen juist dan, op onze nationale feestdag, ons plezier bederven door met 1-0 te winnen dankzij een doelpunt van een bij Ajax onder contract staande Belgische international.
Zo ongeveer gaat het vandaag in Buenos Aires, waar de Argentijnen hun uit 1810 stammende Onafhankelijkheidsfeest vieren. Een vrije dag en daarom eindelijk sfeer in het Estádio Monumental van River Plate. Voor de eerste keer tijdens de Copa América een volledig uitverkocht huis, met een halve finale tussen Argentinië en Uruguay op het programma. Argentinië, nota bene de wereldkampioen, tegen het drie miljoen inwoners tellende en nauwelijks serieus genomen Uruguay.
En een Argentijns elftal zonder de geniale inbreng van Diego Maradona is, zo blijkt, toch bepaald geen ploeg om danig van onder de indruk te raken
Een in de Argentijnse kleuren blauw-wit gehuld stadion, prachtig voetbalweer en natuurlijk Diego Maradona, die er wel voor zal zorgen dat de Argentijnen doordringen tot de eindstrijd. Hadden de Uruguayanen daags tevoren niet zelf gezegd dat het vrijwel onmogelijk zou zijn om in het hol van de leeuw te winnen? Vanwege dat vreselijk fanatieke en luidruchtige publiek op de tribunes en vanwege die scheidsrechter uit Ecuador die ongetwijfeld op de hand van de thuisploeg zal zijn?
Vooraf is er de nodige commotie rond Maradona, die te horen heeft gekregen dat zijn club Napoli in de eerste ronde van het Europa Cup-toernooi tegen Real Madrid dient te spelen. Real-Napoli, dat is ook in Zuid-Amerika groot nieuws. Het kan nooit met zekerheid worden vastgesteld, maar dat Maradona deze keer nauwelijks loskomt van zijn tegenstander, Alfonso Domínguez. En een Argentijns elftal zonder de geniale inbreng van Diego Maradona is, zo blijkt, toch bepaald geen ploeg om danig van onder de indruk te raken.
Slechte onderlinge afspraken, te veel dekkingsfouten, waardoor Uruguay vooral via de counter een aantal keren gevaarlijk dicht bij het Argentijnse doel weet te komen. Vlak voor rust leidt dat zelfs tot de enige treffer, als een snelle uitbraak via drie Uruguayanen door slechts twee Argentijnse verdedigers beteugeld moet worden. Het brein aan Uruguayaanse zijde, Enzo Francescoli, brengt keurig de vrijstaande Antonio Alzamendi (onder contract bij River Plate) in stelling en die velt simpel het vonnis over de wereldkampioen.
Voor Maradona is het allemaal iets te veel. Hij zit na de wedstrijd bijna huilend in de kleedkamer
De gelijkmaker zit er daarna eigenlijk geen moment in. Normaal gesproken is binnen de Argentijnse ploeg alles erop gericht om Maradona op vijandelijke helft zo snel mogelijk in balbezit te brengen, maar doordat Maradona (zowel geestelijk als lichamelijk toch al niet honderd procent) goed en fair bespeeld wordt door Domínguez, staan steeds de verkeerde mensen aan de basis van de Argentijnse aanvallen.
Voor Maradona is het allemaal iets te veel. Hij zit na de wedstrijd bijna huilend in de kleedkamer, want na de wereldtitel en de dubbel met Napoli zit een vierde hoofdprijs binnen een jaar er niet meer in. Maradona is aan vakantie toe, er wordt al gefluisterd dat hij er tijdens het duel om de derde plaats met Colombia niet meer bij zal zijn. Alles wat met Uruguay te maken heeft, viert ondertussen feest, hetgeen op de tribunes leidt tot enkele genante vechtpartijen.