Waarom, waarom, waarom is het niet mogelijk een voetbalwedstrijd op de televisie te kijken zonder dat een commentator steeds hardop de naam zegt van de voetballer die in balbezit komt? Laat ik hier gewoon eens zeggen wat mijn oma altijd zei: ‘Ze kunnen een man op de maan zetten, maar ze kunnen het geluid van de commentator niet uitzetten.’
Mijn oma gebruikte die wijsheid vaker. Zij keek naar een bord boerenkool en zei: ‘Ze kunnen een man op de maan zetten, maar nog steeds geen fatsoenlijke jus maken.’ Net als commentator Frank Snoeks hing het hele leven van mijn oma aan elkaar van rotsvaste zinnetjes. Kleine wijsheden die al eeuwenlang van generatie op generatie levend worden gehouden. De vis wordt duur betaald. Niet bij de pakken neerzitten. Vertrouw nooit een Duitser.
Die laatste hangt boven het bed van Frank Snoeks. Zijn commentaar vrijdagavond tijdens het kwalificatieduel Duitsland-Nederland was doordrenkt met doodeng oorlogssentiment. Ik heb tijdens de wedstrijd zelfs een nanoseconde verlangd naar Sierd de Vos. Die is tenminste, midden in zijn onuitstaanbaarheid, wel duidelijk. Sierd zou het gewoon hebben gezegd: ‘Zo zeg, deze Obersturmbannführer die kopft zo te zien gewoon nog met zijn helm op.’
Frank Snoeks deed het anders. Hij bleef vrijdag op slinkse wijze verwijzen naar een oorlog die tachtig jaar geleden begon. We hebben eigenlijk ook maar één oorlog. In andere landen kunnen ze kiezen. Als je in Afrika woont, wordt binnen twintig jaar drie keer een hele bevolkingsgroep weggevaagd. Wij leuteren al bijna een eeuw over ‘De Duitsers’, net zoals ze in Indonesië al eeuwen gruwelijke verhalen vertellen over ‘De Nederlanders’.