‘Ik dacht: Waar wijst hij nou naar?’ Thierry Henry zat laatst in een Viaplay-programma aan tafel met Freddie Ljungbjerg, zijn oude ploegmakker bij Arsenal. En vertelde over zijn jeugdidool, die 32 jaar geleden weer eens diepe, diepe indruk op hem maakte. ‘Ik realiseerde me niet dat Dennis eraan kwam… En in de herhaling zág ik het.’
Hij zag dat de 3-1 tegen Duitsland in de halve finale van Euro 1992 een vooropgezet plan was. ‘Van Basten staat bij Guido Buchwald’, legde Henry uit. ‘Aron Winter krijgt de bal. Marco draait zich om en ziet Dennis. Als hij op zijn plek blijft staan, he kills everything, helpt hij de hele aanval om zeep. Hij beweegt daarom naar voren en terwijl hij dat doet, wijst hij naar de plek waar de bal heen moet.’ Winter gehoorzaamde, bediende Bergkamp, die achter de gedekte Van Basten frank en vrij de goal kon maken. Henry zijn kijk op voetbal was op dat moment voorgoed veranderd: ‘Dat was de eerste keer dat… Eh, wat, hè?’ Een van ’s werelds beste doelpuntenmachines aller tijden had hem met één vingerwijzing geleerd dat het team immer voor het individu gaat.
'Alles wat er op dat veld in Gothenburg gebeurde, stond in de schaduw bij Van Basten'
De Franse legende was niet de enige die op 18 juni met wijdopen mond voor de tv had gezeten. Het Nederlands elftal speelde op het EK in Zweden een wedstrijd zó goed; dat had zelfs de 64-jarige Rinus Michels ‘maar zelden had meegemaakt’ in zijn toch lange loopbaan vol hoogtepunten. Wat wil je ook met een spelersselectie met daarin onder anderen Ruud Gullit, Frank Rijkaard, Ronald Koeman en de aanstormende Dennis Bergkamp? Desondanks stak Marco van Basten met kop en schouders boven de rest uit. ‘Hij heeft de leidende rol in het wereldvoetbal definitief overgenomen van Diego Maradona’, was de conclusie van Karl-Heinz Rummenigge zelfs.
En San Marco en co waren op weg naar titelprolongatie, zo was de algehele overtuiging. The Stairway to Heaven had echter een kapotte trede: een stelletje van de camping geplukte Denen versperden de weg naar de finale. 22 juni 1992 bleek de laatste symfonie van Oranje’s allerbeste spits ooit, die, heel symbolisch, de beslissende strafschop miste. Waarna het veel te snel oorverdovend stil werd. Om de fenomenale Marco van Basten te gedenken, die de huidige soms nukkige tv-analyticus ooit was, gaan we op VI PRO deze zaterdag exact 32 jaar terug in de tijd.
HELD VAN EEN GENERATIE
Een kind dat voor de eerste keer aan de hand van zijn vader een stadion binnenloopt. Het licht aan het einde van de tunnel dat steeds groter groeit, de tribunes die om je heen verrijzen, de groene grasmat aan de voeten, het rumoer dat aanzwelt…
Je vréét het, zo zal je van jezelf vast nog wel herinneren. Die eerste ervaring wordt als het ware in de ziel gebeiteld. Zoals dat ook gaat met je eerste voetbalheld.
‘Iedere jonge voetballiefhebber was fan van Van Basten’, vertelde Zlatan Ibrahimovic een tijdje terug nog in VI. ‘Ik kan me niet één jongetje herinneren dat hem niet geweldig vond.’