In naam van Oranje: dubieus cabaret op een triest WK

data-height="125" data-width="397" data-align="center" data-caption="" src="http://www.vi.nl/upload/398d3eea-a70e-4a14-aba1-06f6d3ecaeac_image2857760608134253797.jpg" /> Youp van ’t Hek moest het eerder dit jaar qua kijkcijfers afleggen tegen Najib Amhali. Beide cabaretiers hadden op dezelfde avond een oude show op tv. Amhali, de nieuwe ster aan het firmament bij de commerciële omroep RTL, trok met 2,3 miljoen negenhonderdduizend kijkers meer dan Van 't Hek.

Er was een tijd dat de bestrijder van bekakt Nederland, T-Mobile en Buckler van een andere cabaretier concurrentie te duchten had: Freek de Jonge. Beiden zijn fervente voetballiefhebbers en beiden volgelingen van Ajax. Van 't Hek neemt meestal doodleuk plaats tussen het publiek in de Arena, De Jonge in een skybox aan de overzijde van het stadion.

Ze hebben off the record eigenlijk altijd wat te zeuren over elkaar. De concurrentiestrijd tussen de twee humoristische moralisten culmineerde echter bij het Nederlands elftal. En wel tijdens het mislukte wereldkampioenschap van 1990. De Jonge had zich in de voorbereiding van Oranje al gemeld als interviewer voor een opinieblad.

In Joegoslavië was het Nederlands elftal ondergebracht in een spookkasteel waar 's avonds de ophaalbrug omhoog ging en er geen muis de burcht nog kon verlaten. De kiem voor de eerste irritaties, die uiteindelijk zouden leiden tot een wanprestatie van de Europees kampioen van 1988, werd daar gelegd. De Jonge probeerde daar een interview af te nemen, ik meen te herinneren met Ruud Gullit.

Na een training van Oranje kreeg de domineeszoon de lachers op zijn hand toen hij op een zanderige veldje in het doel ging staan. De internationals vuurden onder grote hilariteit de ene na de andere kanonskogel op hem af. De Jonge liet zich niet kennen en zweefde regelmatig naar de kruising om een balletje weg te stompen. Gevolg was wel dat zijn linnen kostuum naar het Rode Kruis kon.

Freek (foto onder) wist toen niet welke pikante rol hij later nog zou spelen. Dat gold ook voor Van 't Hek die enkele dagen later als columnist van NRC Handelsblad met een paar verslaggevers via Rome naar Sicilië vloog waar het Nederlands elftal zijn basiskamp had. Het was de begintijd van de laptop en een concurrerend ochtendblad had zelfs een systeemcoördinator meegestuurd om te assisteren bij het doorsturen van de artikelen. Van 't Hek zou zijn pennenvruchten echter op een piepklein portable typmachientje gaan tikken. Gekocht in Singapore.

Op het vliegveld van Rome was enige wachttijd voor de overstap naar het toestel dat ons naar het zuidelijke eiland zou brengen. Youp was in vorm, probeerde duidelijk een paar grappen uit. Sommige misschien waar gebeurd. Zoals van een man die na een avondje stappen in Amsterdam beschonken naar Blaricum rijdt en daar in de buurt een paar kamelen in een weiland ziet staan. Op dat moment beseft hij dat hij spoken ziet en echt niet meer verder kan rijden. Hij stap uit en gaat lopen. Maar de kamelen stonden er echt. Ook tijdens het toernooi zou Youp voor de nodige hilariteit zorgen. Op een avond aten we in een pittoreske haventje, uiteraard buiten, op een terras van een ristorante. Na een paar glazen wijn klom Youp op een tafel en gaf een show weg. De aanwezige Sicilianen verstonden er natuurlijk niets van, maar hadden geweldige schik en vermaakten zich kostelijk door zijn mimiek.

NRC Handelsblad had voor Youp een persaccreditatie aangevraagd en gekregen. De vakorganisatie Nederlandse Sport Pers (NSP) sprak er schande van. Op de perstribune horen geen cabaretiers te zitten, zo luidde het oordeel. De opgeheven vinger leidde zelfs tot een rechtszaak in Amsterdam. Van 't Hek verscheen ook op de zitting, in een versleten shirt van Totò Schillaci, de Italiaanse held van het WK, geboren in een arm gezin in Palermo.

NRC en Van 't Hek wonnen de zaak glansrijk. In tegenstelling tot allerlei columnisten kon de cabaretier aantonen dat hij journalistiek werk had verricht. Hij schreef zijn stukken ook zelf, op het mini-typmachientje dat het nog lang heeft volgehouden. De rechter oordeelde dat NRC als genoegdoening tien jaar gratis lidmaatschap van de NSP moest krijgen.

De Jonge verscheen op een andere manier in de schijnwerpers. Hij werd door zijn grote bewonderaar bondscoach Leo Beenhakker ontboden in het hotel van Oranje om de sfeer wat op te vrolijken. De spelers zagen De Jonge echter als een wereldverbeteraar en vroegen zich af wat hij in godsnaam kwam doen.

De Jonge zat zo dicht op de selectie dat hij zelfs in een bus achter de spelers aanreed… met alleen maar spelersvrouwen. De man die zo idealistisch was in 1978, en met zijn actie Bloed aan de Paal probeerde te voorkomen dat Oranje aan het WK van dictator Jorge Videla zou deelnemen, vermaakte zich nu opperbest met Bartina Koeman en Liesbeth van Basten. Wij konden onze ogen niet geloven.

Toch heeft Oranje nooit meer betere cabaretiers in zijn kielzog gehad. Het zo treurig verlopen WK voor Nederland, waarop de vedetten van Beenhakker niet van Egypte konden winnen (1-1) en als beste nummer drie in de groep overgingen naar de achtste finales, waarin ze werden uitgeschakeld in een schaamteloos optreden (spuugincident Frank Rijkaard) door West-Duitsland, leverde door de strijd der cabaretiers toch nog wat humor op.

Alle gebruikte foto's op VI.nl zijn afkomstig van VI Images.