Leandro, vechtend tegen vooroordelen en eenzaamheid

Bij het horen van de namen Romario en Ronaldo kloppen heel wat harten in Eindhoven sneller. Toen PSV in de zomer van 2001 weer een opvolger voor het illustere duo dacht te hebben, ging bij veel voetbalgezinnen dan ook de vlag uit. Want na talrijke Braziliaanse miskopen heette Leandro do Bomfim het nieuwe groeibriljantje dat het zeker zou gaan maken. PSV betaalde maar wat graag de ongeveer 5,5 miljoen dollar (toen 5,5 miljoen euro) aan Vitoria Bahia. Ondanks zijn zeventien jaar zou Leandro dat geld meer dan waard zijn. Talentenjager Piet de Visser zag ‘het ventje’ twee jaar eerder immers een bal aannemen, een pass verzenden en dacht: kassa. Bovendien zaten diverse Europese topclubs achter de aanvallende middenvelder aan. Die werden afgetroefd dankzij de goede relatie die PSV heeft met Vitoria Bahia.

Januari 2004, de harde cijfers tweeënhalf jaar later. Leandro speelde slechts veertien wedstrijden in het shirt van PSV en scoorde welgeteld één keer. De dure Braziliaan kende twee langdurige liesblessures, waarvan hij er aan één onder druk van PSV werd geopereerd. Tijdens het trainingskamp van de titelkandidaat begin deze maand in Turkije was er geen spoor van hem te bekennen. Hiddink zei toen: ‘Hij moet zich heel snel hier melden, want hij heeft al te veel gemist. Zo’n trainingskamp is goed voor hem.’ Een paar dagen later had de Achterhoeker zijn buik er vol van. Leandro hoefde wat hem betreft helemaal niet meer te komen.

Hiddink speelde vorig seizoen, het kampioensjaar van PSV, regelmatig een spel met Leandro. Het was echter toneel met een uiterst serieuze ondertoon, want de oud-bondscoach begon langzaam zijn geduld met het onmiskenbare talent te verliezen. Nadat de Braziliaan weer eens niet mee trainde zei Hiddink: ‘Leandro had ergens een beetje last van, maar ik wil er niet te badinerend over doen. Romario was vroeger ook altijd een beetje moe, alleen scoorde hij wel. Een beetje veel. Ik wil Leandro uit het cocon van talent hebben en misschien ben ik daar wat te ongeduldig in. Hup, kom op met die volgende stap, want er dienen zich anderen aan om wie ik niet heen kan. Leandro kan een extra waarde voor PSV worden als dat beetje er vanaf gaat. Hij moet van dat liefkozende woord talent af. Hoewel ik niet wil dat hij dat semi-laconieke verliest, hij moet wel onvoorspelbaar blijven.’

Als Leandro, lichtblauw shirt, nonchalante capuchon, spijkerbroek en blauwe sportschoenen, aanschuift, vallen zijn diep donkere, bruine kijkers meteen op. Brazilianen hebben het moeilijk kijken uitgevonden en het is immer aandoenlijk; er zit schoonheid in hun lijden, dat per definitie oneerlijk is. De ogen gaan hangen en de wenkbrauwen vormen dakjes om de expressie extra kracht bij te zetten. De middenvelder wil graag zijn verhaal doen.

‘Ik ben tijdens de winterstop op vakantie gegaan naar Brazilië en daar kwam ik in moeilijke omstandigheden thuis. Mijn zusje heeft een zware ziekte en mijn moeder heeft hartproblemen. Bovendien loopt er een rechtszaak die met de familie te maken heeft. Rond kerst en oud en nieuw gebeurt er helemaal niets in Brazilië, het schoot dus niet op. Ik ben emotioneel enorm betrokken bij het gezin en wilde er dus absoluut bij blijven. Ik kon mijn verhaal in de rechtbank pas op 10 januari doen. Daardoor was ik later terug in Eindhoven en miste ik het trainingskamp. Wat de media ervan hebben gemaakt interesseert me niet, maar dat de trainer kwaad was begrijp ik wel. Hij was niet precies op de hoogte van de problematiek, dat heb ik vorige week uitgelegd en ik heb alles ook kunnen bewijzen. De trainer steunt me nu en verwacht dat ik zo snel mogelijk weer bij de groep aanhaak.’

Het wegblijven uit het trainingskamp was het zoveelste incident rond het wonderkind. Eerder haalde hij het bloed bij zowel de technische- als de medische staf onder de nagels vandaan toen hij zich niet wilde laten opereren aan zijn lies. ‘Maar het is zijn lijf’, zegt Hiddink nu. ‘We hadden hem moeilijk op een tafel kunnen leggen om een mes in hem te steken, al is het wel verloren tijd geweest. Zijn verblijf hier verloopt uiterst grillig, met ups en downs.’

Maar ook de kwestie van de lies wil Leandro voor eens en altijd uit de wereld hebben. ‘De dokter hier zei dat ik geopereerd moest worden aan mijn lies. De arts in Brazilië vond dat het beter met rust kon genezen, hij dacht dat het een psychologische blessure was. Een derde opinie in Barcelona moest de doorslag geven, maar de dokter daar zei dat ik geopereerd moest worden aan beide liezen. Ik was helemaal in de war. Ik heb er één met rust laten genezen en de tweede lies toch maar laten opereren op advies van PSV. Ik heb een verkeerde keuze gemaakt door de arts in Brazilië te vertrouwen. Als ik eerder naar de medische staf van PSV had geluisterd, had ik de rest van vorig seizoen wel kunnen spelen.’

Pak een Braziliaan zijn bal af en begraaf hem dan gelijk, want een grotere twee-eenheid is in deze wereld nauwelijks denkbaar. Daar schuilt volgens technisch manager Frank Arnesen van PSV ook het grootste probleem bij Leandro. ‘Hij is nu weer geblesseerd aan zijn enkel’, zegt Arnesen. ‘En het is een echte blessure, deze jongen heeft zoveel pech gehad. Leandro is een enorm gevoelsmens . Als hij niet kan trainen of spelen, wordt hij erg depressief. Ik heb hem afgelopen week tijdens een gesprek dat Guus en ik met hem hadden gezegd dat hij liever voor zichzelf moet zijn. Hij moet proberen te lachen en zorgen voor een goed leven. Leandro is een van de grootste talenten ter wereld, maar door blessures heeft hij dat niet kunnen laten zien; dat vreet aan hem. Ons geduld is niet op. Hij heeft nog altijd het voordeel van de twijfel. Maar het is wel geven en nemen. Onze kritiek is opbouwend en nu moet Leandro die belonen met hard werk en goed spel. Hij heeft het begrepen, zijn fouten toegegeven en hij begint nu weer met een schone lei. Hij zal zijn stinkende best doen ons te overtuigen. Die jongen moet zich alleen niet gek laten maken en wat meer proberen te genieten. Maar ja, Nederland is nu eenmaal geen Brazilië en daar heeft hij nog wel problemen mee.’

‘Het is hier heel erg moeilijk voor me, nog steeds’, bevestigt Leandro. ‘Ik heb moeten wennen aan het land, de mensen, de cultuur en aan PSV. Maar dat is niet erg, het zijn allemaal interessante dingen voor een jonge jongen. De blessures laten me geestelijk maar niet los. Alleen zijn is heel erg zwaar hier en als je dan ook nog niet kan spelen, is eenzaamheid het ergste dat je kan overkomen; daarom ben ik blij dat mijn broer nu naar Nederland komt en een stukje van thuis bij mij in huis brengt. Edson en Marquinho wonen in hetzelfde appartementencomplex en daar praat ik veel mee. Met hen doe ik boodschappen en eet ik. Ik verplicht mezelf ook om eruit te gaan. Als ik thuis zit, word ik helemaal gek. Als je heimwee hebt en je eenzaam voelt, is er altijd de familie die vanuit Brazilië voor energie en motivatie zorgt. In mijn geval vormt de situatie waarin mijn familie zich bevindt een extra probleem. Dat maakt het zwaar en dan is de afstand tussen mij en thuis ondraaglijk groot. Ik voel me schuldig omdat ik er niet constant voor hen kan zijn.

Zonder de hulp om mij heen was ik al helemaal verloren geweest. Hoewel ik weet dat mijn gemoedstoestand enkel en alleen wordt veroorzaakt door mijn blessures. Ik geef mij nu volledig over aan de medische staf van PSV en hoop zo de negatieve spiraal waarin ik me bevind te doorbreken. Eerst moet mijn enkel genezen, het voelt soms alsof hij gebroken is. Over een plek in het elftal denk ik helemaal niet na, dat is van latere zorg.’

Leandro zou daarbij tegen een volgende hobbel aan kunnen lopen: trainer Guus Hiddink. De Achterhoeker is immer bezig talenten te prikkelen en uit te dagen. Hij schroomt daarbij harde kritiek in de media niet en sommigen pikken het op, maar anderen hebben zichtbaar meer moeite met die methode. ‘Ik heb daar geen problemen mee’, zegt Leandro. ‘Als het slecht is, is het slecht en als het goed is, is het goed. Ik heb niets aan een trainer die me de hemel in prijst, daar word ik gemakzuchtig van. Als het maar een eerlijke behandeling is, die erop gericht is mij beter te maken, vind ik het prima.’

Het rijtje Brazilianen dat na de succesnummers Romario en Ronaldo naar Eindhoven kwam is lang. Vampeta, Marcos, Marcelo Claudio, Jorginho, Manoel en Marquinho probeerden allen om maar enigszins in de voetsporen van het beroemde duo te treden en faalden hopeloos. Leandro is voorlopig de laatste. Met een transfersom van ongeveer 5,5 miljoen dollar is hij ook veruit de duurste. Als hem wordt voorgelegd dat hij in dienst van PSV pas één keer heeft gescoord, lacht de Braziliaan zijn hagelwitte tanden bloot. Het is een lach vol zelfspot en ongeloof. ‘Jullie hebben de echte Leandro nog niet één keer gezien. Één doelpunt, dat is zo ontzettend slecht en weinig. Wat moet ik daar nu op zeggen? Ik word er stil van en weet alleen dat straks alles anders wordt. Maar ik voel absoluut geen druk en ben overtuigd van mijn kwaliteiten. Als mensen mij willen vergelijken met Romario en Ronaldo, moeten ze dat maar doen. Ik vraag me alleen af hoe ze daarbij komen. Die twee hebben alles gewonnen hier en heel erg veel bereikt, als ik daarvan de helft haal, ben ik een tevreden mens. Ik ben een andere speler en mijn situatie bij de club is anders, ik heb nog niets kunnen laten zien. Hun geschiedenis hier is voor mij een extra stimulans, want twee betere voetballers zijn er niet.’

• Meer over

• PSV