In naam van Oranje: laatste kunstje van een wonderdokter
Erik Oudshoorn volgt het Nederlands elftal sinds 1981 op de voet. Hij was tussen het EK van 1988 en het WK 2010 present op alle eindtoernooien. Om de week schrijft hij in aanloop naar het WK in Brazilië een column over Oranje op de website van Voetbal International.
Het moment dat Robin van Persie in de uitzwaaiwedstrijd tegen Wales even met een pijn vertrokken gezicht naar zijn lies greep, deed sterk denken aan de mislukte hakbal van Arjen Robben vier jaar eerder. Eveneens in het laatste oefeninterland voor het WK, tegen Hongarije, moest de sterspeler van Bayern München deze capriool bekopen met een spierscheuring in de hamstring van 1,8 centimeter die hem bijna het eindtoernooi in Zuid-Afrika zou kosten.
Nu is de man van glas de meest fitte speler van de zogenoemde gouden driehoek (Van Persie-Robben-Wesley Sneijder) en moet nog maar worden afgewacht hoe het lichaam van Van Persie straks reageert op maximale weerstand. Hij zweert dat er niets aan de hand is, de tijd zal het leren.
Wat vaststaat: de man die in korte tijd wonderen kon verrichten met dit soort blessures is niet meer. Dick van Toorn overleed vorig jaar op 30 juli op 81-jarige leeftijd aan de gevolgen van een herseninfarct. In 2010 stoomde de Rotterdamse fysiotherapeut Robben binnen een week klaar voor het WK. Het teentje van Iker Casillas voorkwam dat de dribbelaar Oranje de wereldtitel bezorgde.
Vanaf het moment dat Robben hem in paniek - op advies van Rafael van der Vaart - belde, brak er een emotionele tijd aan voor Van Toorn. Vooral toen Bayern München-clubarts dr. Hans-Wilhelm Müller-Wohlfahrt bij de start van het nieuwe seizoen zijn behandelwijze aan de kaak stelde en hem de schuld gaf van een nieuwe, nog veel grotere ruptuur van vijf centimeter. Volgens Van Toorn verwarde Müller-Wohlfahrt littekenweefsel met een spierscheuring.
Een klein jaar later zat ik bij Van Toorn op een versleten bank in zijn woning bij de Van Brienenoordbrug voor een reconstructie. In de donkere kamer versperde een grote hond de doorgang. Hij leefde toen al min of meer in eenzaamheid, de chaos in de woning verried het bestaan van een alleenstaande man. Ik had met enige vooroordelen een afspraak met hem gemaakt, maar ik raakte onder de indruk van zijn theorieën en bevlogenheid.
In het voorjaar van 2011 was hij nog vol van het huzarenstukje met Robben. Van Toorn nam geen blad voor de mond, af en toe geïllustreerd door sms-jes van bijvoorbeeld Robben die hij had bewaard op zijn Nokia. Als sluitstuk demonstreerde Van Toorn in zijn kelder de 'martelwerktuigen' die menige geblesseerde sporter na zware kwellingen weer fit maakten. In De Kuip had hij ooit ook een dergelijk 'krachthonk' ingericht dat bekend stond als de Frankensteinkamer. Maar grote namen als Johan Cruijff, Marco van Basten, Ruud Gullit, Hristo Stoichkov, Ronald Koeman, Robert Prosinecki en Jean-Marie Pfaff hadden er baat bij.
Met een van zijn martelwerktuigen had hij in eerste instantie de gekwetste spier van Robben opgerekt. Daardoor kon er geen bindweefsel worden gevormd. 'Ik creëer chaos in het lichaam door de spier te trainen', luidde zijn credo. Met naalden en stroombehandeling was de hamstring van Robben hersteld.
Om aan te tonen dat de international weer de wei in kon, nodigde Van Toorn de media uit. De nummer 11 zou bij hem in de straat voor de camera's een sprintje trekken, maar dat deed hij tot zijn ongenoegen pas nadat de verslaggevers waren vertrokken. Volgens Van Toorn spurtte Robben toen drie keer over honderd meter de stenen uit de straat. De ultieme test.
Van Toorn kreeg niettemin kritiek. Ook van KNVB-arts Gert-Jan Goudswaard, die zich had geërgerd aan 'het theaterstuk' voor de deur van de Rotterdammer. Tevens was hij allerminst gelukkig met de uitspraak van Van Toorn dat Robben klaar was om op 14 juni al tegen Denemarken te spelen. Daarmee zou hij het herstel, dat in Zuid-Afrika verder ging, onder druk hebben gezet.
In een mailtje nuanceerde de onorthodoxe fysiotherapeut dat aan mij: 'Het is aan de trainer om dat te bepalen, maar fysiek kon het.' De medische staf was in Zuid-Afrika intensief bezig met Robben voordat hij op 24 juni tegen Kameroen terugkeerde. Er werd ook nog verschillende keren vocht afgenomen met gevaar voor infectie. Bondscoach Bert van Marwijk zei tegen Goudswaard: 'We nemen geen risico met Arjen. Als het fout gaat, krijg jij de schuld. Als het goed gaat heeft Van Toorn het gedaan.'
Goudswaard en Van Toorn waren beiden zeer kritisch over Müller-Wohlfahrt. 'Er zijn genoeg collega's die hem bekritiseren. Waarom is Arjen anders niet naar hem gegaan?', aldus Van Toorn. 'Hij heeft een verschrikkelijk groot ego.' Volgens Goudswaard zou hij spelen met echo's en MRI-scans.
Tijdens de vijf dagen dat Van Toorn Robben aan zijn behandelwijze onderwierp, kreeg hij een telefoontje van vakgenoot Richard Smith uit Amsterdam.
'Wat moet je, ik heb geen tijd', vroeg Van Toorn korzelig en argwanend.
‘Ik wil je complimenteren en zeggen dat ik het heel stoer vind wat je aan het doen bent. Er zijn maar weinig mensen die dit soort grote klussen durven te beginnen', klonk het aan de andere kant van de lijn. En later zou Smith aan mij verklaren: 'Ik kan me wel voorstellen dat Van Toorn een hartaanval heeft gehad. De druk om dit soort werk te doen is immens groot. Rust of geen rust nemen, daar draait het in de fysiotherapie om. Niemand in de wereld weet hoe het werkt. Ik was met Robben naar Bayern München gegaan en had hem onder de ogen van Uli Hoeness (toenmalig voorzitter, red.) behandeld.'
Nooit zal kunnen worden aangetoond wat de kwestie-Robben met het lichaam van Van Toorn heeft gedaan. Maar in 2013 werd hij getroffen door een herseninfarct. Na te hebben vertoefd in een revalidatiecentrum vocht hij zich terug in zijn eigen martelkamer. Een nieuwe herseninfarct werd hem fataal. De sportwereld had al afscheid genomen van zijn wonderdokter, die zich tot het einde verbaasde over een gebrek aan belangstelling.
Reageren? Mailen kan naar oudshoorn@vi.nl
Om mee te kunnen praten, moet je ingelogd zijn met je VI-account.
Login